فرصت رصد اجرام اعماق آسمان در هفته اول خرداد 1403 - مجله سفر به کانادا

آسمان هفته اول خرداد 1403 رویدادهای قابل توجهی ندارد اما فرصت مناسبی برای آشتی با آسمان شب است و در مناطقی با آلودگی نوری کم تر می توانید بسیاری از اجرام اعماق آسمان را با استفاده از نقشه های آسمان رصد کنید.

رویدادهای نجومی هفته اول خرداد 1403

شنبه 5 خرداد

بسته به عرض جغرافیایی شما، می توانید پس از تاریک شدن هوا ستاره سروش (Capella) را در شمال غربی ببینید. این یکی از ستاره های درخشان آسمان است، با این حال همچنان باید به نسر واقع (Vega) و سماک رامح (Arcturus) به عنوان درخشان ترین ستاره های آسمان عصر اشاره نمود که به ترتیب در شمال شرقی و جنوب آسمان می درخشند.

درست پس از تاریک شدن کامل هوا پیش از طلوع ماه، اگر به یک سوم مسیر میان سماک رامح به نسر واقع نگاه کنید، می توانید صورتواره تاج بورئالیس را به شکل نیم دایره ای ببینید. ستاره فکه (Alphcca) از قدر 2 جزو درخشان ترین ستاره های آن است. اگر این مسیر را یک سوم دیگر هم ادامه دهید، به تاج کم نورتر هرکول می رسید.

برای آنالیز لبه بالای این صورتواره می توانید از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ بهره ببرید. یک سوم مسیر از سمت چپ به سمت راست به M13 با قدر 6 می رسید که یکی از دو خوشه ستاره ای کروی بزرگ صورت فلکی هرکول است و در دوربین دوچشمی به صورت یک توپ پنبه ای درخشان دیده می گردد. این کهکشان در فاصله 22 هزار سال نوری دورتر از صفحه کهکشان راه شیری قرار گرفته است و متشکل از چند صد هزار ستاره در گروهی به وسعت حدود 140 سال نوری است.

یکشنبه 6 خرداد

امشب هم نسر واقع در حال ارتفاع گرفتن در شرق و شمال شرقی آسمان است. در پی صورت فلکی کم نور شلیاق باشید که از آن آویزان شده و به سمت پایین سمت راست آن کشیده شده است. آشناترین بخش آن از یک مثلث متساوی الاضلاع کوچک است که در کنار یک متوازی الاضلاع بزرگ تری قرار گرفته است. کل طول این صورت فلکی به میزان حدود 4 انگشت در امتداد بازوی کشیده است.

دو ستاره پایینی متوازی الاضلاع، بتا و گاما لیرا، دو ستاره درخشان این صورت فلکی پس از وگا هستند. گاما در دورترین فاصله از وگا قرار گرفته است.

امشب ماه غول پیکر هم که رو به کاهش فاز قرار گرفته است، حوالی نیمه شب طلوع می نماید. هنگامی که خوب ارتفاع گرفت، آن را با نوک انگشت خود بپوشانید تا ببینید که در وسط قوری صورت فلکی کمان (Sagittarius) قرار گرفته است.

دوشنبه 7 خرداد

با رفتن ماه از آسمان عصرگاهی، احتمالا بتوانید خوشه ستاره ای بزرگ و کم نور گیسو را ببینید که این عصرها، در جنوب غربی آسمان با ارتفاع زیاد حضور دارد. کل خوشه تقریبا 4 درجه یا 5 درجه عرض دارد که در آسمان نسبتا تاریک به صورت یک درخشش بزرگ و کم نور دیده می گردد و تقریبا نمای دید دوربین دوچشمی را پر می نماید.

سه شنبه 8 خرداد

اگر در عرض های جغرافیایی جنوبی تر زیر 29 درجه شمالی هستید، این فرصت را دارید که نظاره گر ستاره آلفا قنطورس باشید. این ستاره برای مدت کمی از افق جنوبی شما می گذرد. برای دیدن آن، هنگامی که آلفا ترازو، درخشان ترین ستاره این صورت فلکی به سمت جنوب چشم انداز شما قرار گرفته است، افق را دیدن کنید.

چهارشنبه 9 خرداد

تا تابستان یک ماه به جای مانده است و نماد آسمانی این فصل کم کم رخ نمایی می نماید. مثلث تابستانی با تاریکی هوا در آسمان شرق و شمال شرقی ارتفاع می گیرد و در نیمه شب بیش تر نزدیک به سرسو قرار می گیرد. این صورتواره که از ستاره های نسر واقع، دنب و نسر طایر تشکیل شده، برترین نشانه برای شب های تابستان است.

پنج شنبه 10 خرداد

تربیع آخر ماه در ساعت 20:43 به وقت تهران روی می دهد. در سپیده دم این روز می توانید ماه را که در جنوب شرقی آسمان حضور دارد، نزدیک زحل بیابید.

در بیشتر فصل بهار، در عرض های جغرافیایی میانه شمالی، کهکشان راه شیری دور از دید در سراسر افق کشیده شده است اما اکنون می توانید شرق آسمان را دیدن کنید تا آن را ببینید. بخش غنی کهکشان راه شیری سمت صورت های فلکی قو، قیفاووس و عقاب اواخر این شب ها در سراسر شرق آغاز به بالا رفتن می نماید و زمان آن هر هفته زودتر خواهد بود. این بخش به صورت افقی در زیر نسر واقع و در امتداد پایین مثلث تابستانی قرار گرفته است.

آدینه 11 خرداد

نسر واقع درخشان ترین ستاره در سمت شمال شرقی آسمان است. سماک رامح هم در سرسو جای دارد. یک سوم مسیر میان این دو می توانید صورتواره نیم دایره ای تاج شمالی (Corona Borealis) را ببینید. درخشان ترین ستاره آن با قدر 2.2 دیده می گردد اما اخترشناسان انتظار دارند که شاید در طول یک سال آینده به دو ستاره تبدیل گردد چون نواختر متناوب معروف آن یعنی T تاج شمالی، برای نخستین بار از سال 1946 میلادی، در آستانه دمیدن دوباره قرار گرفته است.

شرایط رصدی سیارات در هفته اول خرداد 1403

مریخ و زحل در اوایل سپیده دم قابل مشاهده هستند. مرتفع ترین و آسان ترین سیاره این هفته هم زحل است که در جنوب شرقی آسمان حضور دارد. با قدر 1.2، شرایط رصدی نسبتا مبه وسیلهی دارد اما با توجه به اینکه هیچ چیز دیگری به این روشنی در نزدیکی آن وجود ندارد، به آسانی قابل رؤیت است.

در پایین سمت چپ زحل، مریخ با فاصله تقریبا سه مشت در طول بازوی کشیده وجود دارد که با قدر 1.1 و به رنگ سرخ خود می درخشد.

سیاره های دیگر منظومه شمسی یعنی عطارد، زهره، مشتری، اورانوس و نپتون همگی به وسیله تابش خیره کننده خورشید از دید ناظر زمینی پنهان شده اند.

عکس کاور: سر بر آوردن مثلث تابستانی (Credit: Vito Technology)

منبع: Sky and Telescope