راز مخفی در پس گنبدهای بسطام
به گزارش مجله سفر به کانادا، تصویر گنبدهای بسطام مخروطی شکل که به فاصله کمی از هم واقع شده اند، یکی از آشناترین تصاویر گردشگری و گردشگری مذهبی در استان سمنان است. این خبر مرتبط با مجموعه تاریخی بایزید و بقعه امامزاده محمد (ع) هست.
گنبدهای بسطام چشم نواز در کنار چندین و چند اثر تاریخی زیبا در مجموعه تاریخی بایزید، بسطام را نه تنها به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری استان سمنان که شمال شرق کشور بدل نموده است.
حامد عادل، سرپرست پایگاه میراث فرهنگی بسطام و خرقان از گنبد بقعه امامزاده محمد (ع) در بسطام به عنوان یکی از خاص ترین گنبدهای بقاع متبرکه و امامزادگان در کشور نام برده و اظهار نموده که بیشتر قریب به اتفاق گنبدهای بسطام، دو پوسته هستند اما گنبد امام زاده محمد (ع) بسطام گنبدی سه پوسته است.
وی با بیان اینکه نمونه های کمی از گنبدهای سه پوسته در کشور وجود دارد، ادامه داد: گنبد مسجد گوهرشاد در حرم امام رضا (ع) نیز از گنبدهای سه پوسته است.
سرپرست پایگاه میراث فرهنگی بسطام و خرقان با بیان اینکه گنبدهای دو پوسته از دو لایه بیرونی و درونی تشکیل شدند، اضافه نمود: پوسته بیرونی همان لایه خارجی و محافظ گنبد و پوسته درونی نیز نقش سازه ای را ایفا و ارتفاع را تعدیل می نماید.
وی به وجود یک پوسته سوم در معدودی از گنبدها در ایران و از جمله در گنبد امام زاده محمد (ع) اشاره و اظهار داشت: این پوسته سوم علاوه بر اینکه بر اینکه نقش اندود را هم در بنا بازی می نماید، دارای نقش سازه ای نیز هست. این پوسته سوم که تزئینات داخلی نیز روی آن صورت گرفته را بیننده نمی بیند و در واقع به وسیله دریچه ای از بالا قابل مشاهده است و گنبد زیبای امام زاده محمد (ع) در بسطام نیز دارای این ویژگی است و همین گنبد آن را متمایز می نماید.
به گزارش ایسنا، در شهر بسطام از توابع شهرستان شاهرود و در مجاورت قبر بایزید بسطامی، بقعه ای بسیار معروف به نام بقعه امامزاده محمد (ع) وجود دارد که بنابر روایتی، محل دفن فرزند امام صادق (ع) یا نوه او است. بقعه امام زاده محمد شبیه گنبدی است که به فاصله تقریبا طولانی از سمت شمال آن ساخته شده و تقریباً قرینه یکدیگرند. گنبد سمت شمال آن به نام گنبد غازان خان معروف است و بنای آن را به غازان خان مغول نسبت می دهند. غازان خان دو گنبد را بر سر قبر امامزاده محمد (ع) و آرامگاه بایزید بنا کرد.
در میان این دو گنبد، ایوانی است که ایوان غازان خان اشتهار هست. در داخل این ایوان چیزی نیست و سطح آن نیز کوچک و بن بست است. بر روی ایوان گچ بری هایی دیده می گردد. ساختمان آن تقریباً متناسب و با اسلوب صحیح معماری ساخته شده است.
گفته می گردد که این گنبد به فرمان غازان خان بنا شده و بر اساس نوشته بعضی کتب و منابع، غازان خان گنبدی بر آرامگاه امامزاده محمد(ع) و گنبدی نیز بر آرامگاه بایزید بنا نموده و در نظر داشته که جسد بایزید را به زیر آن منتقل کند که گویا چون در ادامه بایزید را در خواب از این کار ناراضی می بیند، از تصمیم خود منصرف می گردد. بر فراز این گنبد رفیع و مخروطی شکل پوششی از کاشی های فیروزه ای وجود دارد که جلوه ای زیبا و آسمانی به آن داده است.
منبع: همگردی