خواسته مردم چهارمحال و بختیاری در تجمع روز های اخیر چه بود؟ ، نگذاریم محیط زیست کشور بیابان گردد - مجله سفر به کانادا

گروه استان های خبرنگاران، خشکی رودخانه ها و رود ها از معضلاتی است که این روز ها درباره آن زیاد می شنویم. خشکسالی و کم آبی البته مشکل دیروز امروز کشور ما نیست، ایران از روزگاران دور با مشکل کم آبی روبرو بوده است و همین موضوع موجب شده بود تا ایرانیان قدیم خود را با شرایط کم آبی هماهنگ نموده تا بتوانند از سال های خشک و کم باران به سلامتی عبور نمایند.

در عصر حاضر، عوامل متعددی همانند سوء مدیریت و درست مصرف نکردن از منابع آبی، افزایش جمعیت، زیر کشت رفتن بسیاری از زمین ها با هدف کشاورزی و افزایش باغات مختلف موجب تا کشور به صورت جدی با مشکل کم آبی روبرو گردد و این موضوع امروز به صورت یک معضل جدی گریبان کشور را گرفته است.

هیمن موضوع باعث شده که بعضی از استان های کشور همانند استان چهارمحال و بختیاری با شدت بیشتری متوجه کم آبی موجود در کشور شوند و این موضوع مسائلی را برای مردم این منطقه ها ایجاد نموده است.

منابع آبی زیرزمینی و رودخانه های چهارمحال و بختیاری حال و روز خوشی ندارند

استان چهارمحال و بختیاری با رشته کوه های برافراشته، چشمه سار های جوشان، رودخانه های خروشان و آب و هوایی سالم و چهارفصل در کشور شناخته می گردد؛ اما چندی است که تغییر اقلیم و خشکسالی های متوالی حال و روز خوشی برای این استان باقی نگذاشته؛ به طوری که بخش بیشتر این استان درگیر خشکسالی است و سال آبی 1400-1399 با کاهش 40 درصدی بارش ها به انتها رسید.

بیش از دو دهه استان چهارمحال وبختیاری دچار خشکسالی شده و پیامد های ناگواری بر منابع آب، محیط زیست و فعالیت های مالی این استان برجا گذاشته است. چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانه های زاینده رود، کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارش ها در این استان، استان های خوزستان، اصفهان و فلات مرکزی را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

بعضی از کارشناسان بر این عقیده هستند که امیدی برای جبران تبعات خشکسالی و تقویت منابع موجود آب وجود ندارد و چنانچه اقدام موثری برای سازگاری با این شرایط به کار گرفته نگردد شرایط از این نیز ناگوارتر می گردد.

اکنون نیمی از جمعیت استان چهارمحال و بختیاری یعنی حدود 460 هزار نفر در آب شرب خود مشکل دارند و بعلاوه آب شرب بیش از 200 روستا به گفته استاندار این استان به وسیله تانکر و به صورت سیار تأمین می گردد. تمامی نواحی شهرک های صنعتی این استان نیز در تأمین آب شرب خود مسئله ای جدی دارند؛ به گونه ای که آب 6 شهرک صنعتی بزرگ این استان با تانکر آبرسانی می گردد.

بعلاوه در آب کشاورزی که شغل بیشتر مردم این استان است مسائل فراوانی دیده می گردد. طرح های بزرگی که در سال های گذشته مردم استان سرمایه گذاری نموده اند به علت عدم تخصیص آب، معطل مانده و کشاورزان بیکار منتظر نشسته اند.

برگزاری تجمع مردم چهارمحال و بختیاری/ خواسته تجمع نمایندگان چه بود؟

این مسائل موجب شد تا یکشنبه 30 آبان، مردم این استان برای رساندن صدای خود به مسئولان، تجمعی اعتراضی و مردمی برگزار نموده و درد بی آبی را فریاد بزنند. این در حالی است که بار ها مسئولان هشدار داده اند. تجمع مردم این استان دو روز متوالی یعنی در اول آذر هم برگزار گردید، تجمعی که بخشی از آن مربوط به خشکسالی و بخشی دیگر مربوط به سوءمدیریت در دولت های پیشین است.

مردم چهارمحال و بختیاری که در مقابل استانداری تجمع نموده بودند خواهان توقف پروژه های انتقال آب از این استان به استان های کویری برای مصارف غیرشرب شدند، آن ها معتقد بودند اجرای این پروژه ها تبعات زیست محیطی فراوانی دارد.

تجمع نمایندگان پروژه های انتقال آب از جمله تونل بهشت آباد، گلاب و سد و تونل کوهرنگ 3 که زندگی و معیشت آن ها را تحت تاثیر قرار داده را بدون مجوز و غیر قانونی دانسته و خواهان توقف این پروژه ها شدند.

بعضی از این تجمع نمایندگان در تجمع اعتراضی خود تاکید کردند که اگر قرار است آبی از این استان به سایر استان ها انتقال داده گردد، باید برای مصارف شرب باشد و انتقال آب برای مصارف صنایع آب بر در استان های کویری مانند اصفهان و یزد مانند نباید صورت بگیرد، زیرا نیمی از مردم این استان در تامین آب برای شرب با مشکل روبرو هستند و کشاورزان نیز با مسائل بسیاری روبرو شده اند.

اجرای عدالت در توزیع آب، تخصیص آب به طرح های کشاورزی، اجرای پروژه آبرسانی بن- بروجن و جلوگیری از انتقال آب برای صنایع آب بر هم از دیگر خواسته های تجمع نمایندگان بود.

بعضی از آن ها معتقد بودند دولت سابق یعنی دولت روحانی، سوء مدیریتی گسترده در حق مردم این استان داشته است که به عنوان مثال می توان به طرح ملی بن ـ بروجن که مصوب دو دولت است و مورد تأکید و دستور وزارت کشور دولت سابق بوده است اشاره نمود؛ طرحی که دقیقاً بر اثر بی کفایتی بعضی هنوز به بهره برداری نرسیده است.

آب شرب کافی و سالم بروجن معطل پروژه بن ـ بروجن

مسعود ملکی، فرماندار شهرستان بروجن در مورد شرایط آب شرب شهرستان بروجن، گفته است: فراوری و مصرف آب در شهرستان برابر است و اگر در این شرایط دِبی یکی از چاه ها کمتر گردد و یا خشک گردد چه در شهر و چه در روستا باشد قطعاً با مشکل روبرو خواهیم بود.

وی ادامه می دهد: در سال های گذشته سفیددشت با مشکل روبرو شد که با تانکر به شکل جیره بندی از آب استفاده می کردند؛ اما در هشت ماه گذشته با پیگیری ها و حفر چاه اکنون اندازهی اوضاع بهبود یافته است، اما تضمینی وجود ندارد، چرا که در بخش مرکزی شهرستان، آب دشت ها کاهش یافته و املاح دارد و با مشکل بی آبی دست و پنجه نرم می کنیم.

فرماندار شهرستان بروجن با اشاره به اینکه این شهرستان پیشانی خشکسالی استان است، می گوید: این شهرستان در حوزه آب با مشکل جدی روبرو است. در یک دهه اخیر در حوزه آب شرب مردم، کشاورزی، دامپروری، باغات و حتی صنعت با مشکل جدی روبرو هستیم.

ملکی با اشاره به پروژه بن ـ بروجن، بیان می نماید: سرمایه زیادی برای این پروژه هزینه شده است. در حوزه شهرستان بروجن طول این راستا و ایستگاه ها در حال تکمیل است و تنها شش کیلومتر از این پروژه در شهرستان بروجن به جای مانده که تکمیل می گردد. در حوزه شهرستان دغدغه ای بابت این پروژه نیست، اما باید آب وارد این لوله گردد.

وی ادامه می دهد: بروجن آخرین نقطه آبرسانی به وسیله پروژه بن ـ بروجن است و این پروژه نیمی از مردم استان را در مورد آب تأمین می نماید. کیفیت آب تا این مقطع مشکل بهداشتی حادی ندارد، اما آب می تواند استانداردتر باشد.

ملکی تصریح می نماید: چرا باید 300 متر زیر زمین در پی آب بود در حالی که مزیت استان چهارمحال و بختیاری آب است؟! وقتی آب در سطح وجود دارد و می تواند تمام منطقه ها این استان را زیر پوشش قرار دهد لزومی ندارد مردم این گونه تشنه باشند و آب این استان به دیگر استان ها انتقال یابد؛ باید حق و حقوق مبدأ رعایت گردد.

وی با اشاره به خطر بی آبی در استان، مطرح می نماید: مردم استان نجیب هستند و از کشور و مسئولان حمایت می نمایند، اما این صبر و نجابت هم حدی دارد. انتظار است مسئولان بیشتر پای کار باشند تا مردم دغدغه زیادی در این خصوص نداشته باشند.

باید اندازه مصرف آب را مدیریت کنیم

با توجه به خواسته های مردم چهارمحال و بختیاری و بعلاوه مطالباتی که مردم استان های کم آب دارند، دولت جلساتی را برای اتخاذ تدبیر مناسب برگزار کرد، اما به نظر می رسد مسئولان باید سریع تر فکری اساسی برای حل مسائل این استان ها داشته باشند.

البته نباید فراموش کرد که ما در کشور کم آبی زندگی می کنیم و باید اندازه مصرف آب را مدیریت کنیم. همانطور که گفته شده میانه بارندگی در دنیا حدود 860 میلیمتر است در حالی که میانه درازمدت این رقم در ایران 250 میلیمتر است، این یعنی که مقدار منابع آبی ما محدود است پس باید مراقب مصرف آب خود باشیم.

جالب است بدانید که میانه مصرف دنیای آب 150 لیتر است، اما در ایران این سرانه مصرف تقریبا دو برابر است در حالیکه میانه بارندگی ما بسیار کمتر از سرانه دنیای است؛ کشور های اتحادیه اروپا به طور میانه چند برابر ایران آب قابل استحصال در اختیار دارند، اما هیچ کدام از آن ها چنین رقمی مصرف نمی نمایند. در میان کشور های اروپایی، سوئد با 202 لیتر و لهستان با 98 لیتر، به ترتیب بیشترین و کمترین سرانه مصرف آب را دارند.

در کنار این مسائل کمبود بارندگی و خشکسالی در کشور را هم اضافه کنید، سال به سال از مقدار بارندگی ها کاسته می گردد و آخرین آماری که شرکت مدیریت منابع آب ایران منتشر نموده تا اول خرداد ماه 1400 مقدار بارندگی هایی که رخ داده 36 درصد کمتر از میانگین 52 ساله بوده است که بدترین شرایط را حوضه آبخیز بخش شرقی دارد و برترین شرایط را حوضه آبریز دریاچه ارومیه دارد که مقدار ریزش های آسمانی آن فقط 7 درصد کمتر از میانگین بلند مدت است.

همه این شرایط به ما می گوید که دیگر وقتمان برای تلف کردن آب تمام شده و اگر به همین روال در مصرف نادرست آب پیش رویم تا چند سال آینده بخش زیادی از کشور به بیابان تبدیل می گردد و تمدن چندین هزار ساله ایرانیان از بین می رود.