تغییرات پوستی در دوران بارداری - مجله سفر به کانادا

در فاصله هفته های اول تا نیمه بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فراوری ملانین درجات مختلفی از تیره شدن منتشر پوست در بارداری ایجاد می گردد. مناطقی از بدن که به طور طبیعی تیره تر هستند، بیشتر دچار این فرآیند می شوند (مثلا نوک سینه ها و نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم) و البته این تغییرات بعد از دوران بارداری از بین می فرایند ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند. بعلاوه خال های تیره ممکن است کمی بزرگتر و تیره تر شوند. این تغییرات در خال ها به طور یکسان است و اگر تغییر خاصی در یک خال به وجود آید مانند بزرگ شدن - تیرگی شدید و یا وجود علایمی مانند خارش - سوزش و یا خونریزی باید از طریق متخصص پوست آنالیز گردد.

ماسک بارداری چرا ایجاد می گردد؟

در بیشتر از 70 درصد زنان باردار (به خصوص در خانمهای سبزه) این مساله در نیمه دوم بارداری به وجود می آید. این ماسک یا تیرگی در نواحی مختلف صورت ظاهر می گردد و بیشتر در لب بالا، گونه ها، چانه، پیشانی و روی بینی دیده می گردد و در پی تماس با آفتاب شدت می یابد. تیرگی معمولا به رنگ قهوه ای و به صورت قرینه می باشد. این تغییرات در زنان غیر باردار در پی استفاده از داروهای جلوگیری از بارداری و یا گاهی بدون مصرف این داروها و حتی در مردان هم ممکن است دیده گردد. ماسک بارداری بعد از زایمان از بین می رود و یا ممکن است با درجاتی از تیرگی باقی بماند.

آیا احتمال بروز آکنه همین در بارداری وجود دارد؟

بله، در اوایل بارداری در بعضی خانم ها آکنه یا جوش صورت بسیار آزاردهنده است خانم هایی که در زمان قاعدگی دچار این مشکل می شوند در بارداری هم ممکن است آکنه در آنها دیده گردد اما خانم هایی که همواره آکنه دارند معمولا در اویل حامگی آکنه های شان بهتر می گردد. کشش بیش از مقدار پوست و پارگی برخى الیاف بافت نگاهدارنده آن نسبت می دهند. رنگ این خطوط معمولا مدتی پس از انتها بارداری تبدیل به رنگ پوست شده، مختصری فرورفته و انتها چروکیده می شوند.

چرا پوست بعضی زنان باردار دچار بر افروختگی می گردد؟

عروق ریز در سطح پوست به دلیل افزایش جریان خون در بارداری زیاد می گردد. از طرفی هورمون های بارداری باعث آزاد شدن چربی از غدد پوست می شوند و این عوامل باعث قرمز و شفاف شدن پوست می گردد.

خارش هم یکی از مسائل بیشتر خانم های باردار است؛ چرا؟

به دلیل کشش پوست، بعضی خانم ها در سه ماهه دوم و سوم در ناحیه سینه و شکم خارش دارند. گروه کوچکی از خانم های باردار تنها مبتلا به یک خارش شدید هستند که با هیچ ضایعه پوستی تعیینی همراه نیست که به این حالت، خارش بارداری اطلاق می گردد. این حالت، که در سه ماهه سوم بارداری آغاز می گردد اغلب محدود به شکم است؛ اگرچه ممکن است کاملا منتشر باشد. گاهی این خارش ناشی از اختلال در ترشح صفرا در کبد است. این خارش معمولا بعد از زایمان از بین می رود ولیکن در بارداری های بعدی و یا هنگام مصرف قرص های ضدبارداری عود می نماید. این حالت عموما تأثیری بر سرنوشت بارداری و یا سلامت جنین نداشته و تنها فرق آن این است که احتمال بروز سنگهای صفراوی در زنان مبتلا به این عارضه بیشتر است.

چرا صورت (به ویژه پلکها) پف آلود می گردد؟

این مشکل بیشتر در سه ماهه سوم و در صبح اتفاق می افتد که به دلیل افزایش جریان خون است. اگر این پف آلودگی با علایم دیگر همراه نباشد معمولا بی ضرر است.

بثورات پوستی حاملگی به چه دلیل ایجاد می گردد؟

باز هم به دلیل هورمون های بارداری غدد عرق تحریک شده و بعضی خانمها زیاد عرق می نمایند که این باعث ایجاد راش در سطح پوست می گردد. در اواخر بارداری در بعضی خانم ها برآمدگی های قرمز رنگ خارش دار در سطح شکم و باسن ایجاد می گردد که گاه تا شانه و با هم منتشر می گردد.

با توصیه پوستی به خانم های باردار

برای جلوگیری از آکنه، تمیز کردن مرتب پوست با یک پاک نماینده ملایم یادتان نرود. بدون تجویز پزشک از هیچ دارویی برای جوش صورت استفاده نکنید. بعضی از آنها مانند خانواده رتینویید عوارضی بسیار جدی و خطرناک در جنین ایجاد می نمایند.

از ضد آفتاب مناسب و کلاه در خارج از منزل بهره ببرید. آرایش کردن هم برای پوشاندن تیرگی پوست موثر است ولی به هیچ وجه

سراغ استفاده از محصولاتی که حاوی جیوه هستند، نروید. برای جلوگیری از خارش و خشکی، سطح پوست تان را مرطوب کنید. یادتان باشد که هوای گرم و حمام گرم هم خارش و دانه های پوستی را بدتر می نماید.

در صورتی که خارش به همراه سایر علایم (زردی پوست، تهوع، استفراغ، ضعف و بی اشتهایی) باشد یا همراه با تیرگی پوست و علایمی چون خونریزی و درد، پف آلودگی و تاری دید و سر درد و افزایش ناگهانی وزن هم داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

خطوط پوستی در بارداری

1. خط تیره در شکم: یک خط تیره از ناف تا استخوان پوبیس است که این هم به دلیل افزایش هورمونها است.

2. خطوط کشش یا استریا: چیزی که بیشتر خانم ها نگران آن هستند. پیدایش استریا یافته ای شایع و تعیین در بیشتر بارداری هاست. این خطوط در بیشتر زنان باردار در ماههای ششم و هفتم بارداری ابتدا در دیواره شکم ظاهر شده و بعد به مقدار کمتری روی سینه ها هم نمایان می شوند و با شیوع و شدت کمتر ممکن است در سایر نواحی بدن هم دیده شوند.

دلیل پیدایش این خطوط را به مجموعه ای از تغییرات هورمونی، کشش بیش از مقدار پوست و پارگی برخى الیاف بافت نگاهدارنده آن نسبت می دهند. رنگ این خطوط معمولا مدتی پس از انتها بارداری تبدیل به رنگ پوست شده، مختصری فرورفته و انتها چروکیده می شوند. استریا معمولا یک مشکل ظاهری است ولیکن در بعضی موارد مخصوصا اگر وسیع باشد ممکن است زخمی شده و یا در جریان حوادث به سادگی پاره گردد. باید به یاد داشت که استریا در دوران بلوغ و در ارتباط با افزایش سریع تر حجم بدن نسبت به رشد پوست، در هر دو جنس به طور عمده در نواحی رانها، باسن، کمر و سینه ممکن است ایجاد گردد. راه مطمئن و صددرصدی برای پیشگیری وجود ندارد و این خطوط معمولا بعد از زایمان کمرنگ تر شده و محو می گردد. استفاده از مرطوب نماینده ها، خوردن مایعات کافی، رژیم مناسب برای به دست آوردن وزن مناسب، استفاده از ماساژ برای افزایش خون گیری در قسمت های در معرض کشش و مصرف ویتامین ها می تواند تا حدودی یاری نماینده باشد.

3. خطوط عنکبوتی: لکه های قرمز کوچکی هستند که انشعاباتی از آن خارج شده است (مثل خورشید و معمولا در سر و گردن، صورت، شانه و قسمت فوقانی شانه دیده می گردد. این لکه ها عروق ریزی هستند که به دلیل افزایش خون ظاهر می گردد و بعد از بارداری هم محو می گردد.

منبع: 9 ماه انتظار شیرین، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396