ردای نیما بر تن شعر قرن - مجله سفر به کانادا

او واضع نوعی از شعر شد که با گذشت صدسال، همچنان از کار نیفتاده است، حتی اگر امروز کمتر شاعری را پیدا کنید که شعر نیمایی بنویسد. اساس نوگرایی و انقلاب او، بر فرزند زمانه خویشتن بودن و نیز تجهیز به میدان تازه دید پایدار بوده و از این رو ما شاعران هنوز نیمایی هستیم، حتی اگر نیمایی نویس نباشیم. گستره تاثیر نیمایوشیج و انقلاب شعری اش در طول قرن قابل ردیابی است؛ از 1300 تا 1399. طرحی که نیما درانداخته، آن قدر مهم بوده که در طول این قرن همه شاعران، حتی آنها که در ظاهر کاری به کار او نداشته اند به نوعی در حال تعیین تکلیف با او و شعرش بوده اند. از همان مخالفان متقدمش که چراغ بر راستای که او می رفت خاموش می کردند تا منتقدان متاخرش که از شاعر نیمایی بودن استعفا می دادند، همه و همه در حال تعیین تکلیف با مهم ترین رویداد شعری قرن بوده اند، یعنی با نیما و پیشنهاد شعری اش. شعر در قرن ما برمدار نیما یوشیج چرخیده است، حتی حالا که بر در خروجی آن ایستاده ایم و ظاهرا بیش از 9دهه از ارائه پیشنهاد او گذشته است. شعر نوین ایران در قرن اخیر، فراز و فرود بسیار دیده است. به محاق سیاست رفته، از خیابان سر برآورده، به پستوها درغلتیده و دوباره سینه سپر کرده و برخاسته است. اما از کجا برخاسته و در اعصار مختلف، پا بر چه رکاب هایی فشرده است؟ در این گزارش کوتاه از این فراز و فرودها گفته ایم.

1300 آغاز قرن با نیما

درست است که علی اسفندکمک نوری، 24سال پیش از آغاز قرن مورد نظر ما به دنیا آمده بود اما سال تولد نیما یوشیج را به نوعی باید سال 1300 در نظر بگیریم. در این سال بود که برای نخستین بار با نام نیما یوشیج ظاهر و با انتشار منظومه قصه رنگ پریده معرفی گشت. در این شعر و شعرهایی که نیما در 16سال نخست قرن نوشت، هنوز از پیشنهاد مهم شعری اش که به شعر نیمایی، شعر نو یا شعر آزاد معروف شد، رونمایی نکرده بود.

1329- 1301 علیه نیما

پیش از این که نیما یوشیج در سال 1300 کارش را با شعر سنتی آغاز کند، تلاش هایی چند در قالب شعر کهن برای پرداختن مضامین نو شده بود. با این حال، انگار ورود نیما بود که به عنوان محرکی مهم باعث شد صف بندی ها در دعوای قدیم و جدید تشکل بیابد و شاعرانی چون محمدتقی بهار و حمیدی شیرازی، آشکارا روبه روی نوگرایانی چون نیما بایستند. این صف بندی به وضوح تا دهه 30ادامه داشت و البته پس از آن نیز نه با قوت پیش، ادامه یافت. در این میان، نیما در بهمن سال 1316 با انتشار شعر ققنوس، پیشنهاد شعری اش را علنی کرد؛ پیشنهادی که مبتنی بود بر تجهیز شعر فارسی به میدان دیدی تازه که کوتاه و بلندی سطرها و وزن عروضی جدید، فرع اصل آن پیشنهاد محسوب می شدند، هر چند بیش از آن گزاره مهم میدان دید تازه مورد بحث قرار دریافتد. دعوای متجددان و محافظه کاران ادبی، دعوایی است که با وجود استقرار کامل نیما بر بدنه شعر قرن، هنوز هم در آکادمی ادبیات فارسی ادامه دارد.

نیما اما در همه این سال ها، علاوه بر مخالفانی که از اردوگاه سنت گرایی برمی خاستند، مخالفانی هم از جبهه رادیکال ها به خود می دید. اینها هم با نیما مخالف بودند اما منطق شان در مخالفت با نیما، دقیقا برعکس منطق مخالفان سنت گرای نیما بود. آنها نوآوری های نیما را ناکافی می دانستند. هوشنگ ایرانی، مهم ترین کننده این دسته بود. شاهین تندر کیا نیز به نوعی در همین دسته قرار داشت با این تفاوت که آتش تندتری داشت و به آن نیمچه احترامی که هوشنگ ایرانی برای نیما قائل بود، مطلقا قائل نبود.

در این میان، کسانی هم بودند که نه تعیینا در اردوگاه نیما قرار داشتند و نه به طور کامل به دامان شعر قدیم درمی غلتیدند؛ انگار که طی رودربایستی و تعارف، نه می توانستند از استادان و فضلای مورد علاقه شان دل بکنند، نه می توانستند انقلاب شعری نیما را دربست قبول کنند. اینها در تاریخ نگاری شعر معاصر فارسی، به نوقدماییون معروف هستند؛ شاعرانی چون فریدون توللی، نادر نادرپور و....

1330 صف شاعران نیمایی

قول معروفی هست که می گوید مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری، اولین و مهم ترین پیروان شعر نیمایی بودند. جالب این که از این چهار نفر، سه نفرشان نخستین کتاب شعرشان را سال 1330 منتشر کردند و فروغ فرخزاد نیز اولین کتاب شعرش را سال بعد یعنی 1331 به بازار فرستاد. شاملو و سپهری از همان کتاب اول شان، نیمایی نویس بودند. اما کتاب اول اخوان و فرخزاد، در قالب های کهن سروده شده بود. بعدها از این میان، شاملو صفش را جدا کرد و مهم ترین تعیینه ظاهری این جداسازی، کنارگذاشتن وزن بود. به شعری که او می نوشت می گویند شعر سپید در صورتی که بسیار پیشتر از او، شاعرانی در غرب و حتی در ایران (محمد مقدم)، نوشتن شعر بی وزن را تجربه کرده بودند. از این چهار نفر هنوز هم به عنوان مهم ترین شاعران نیمایی و شاگردان نیما یاد می شود. این در حالی است که لازم است منتقدان شعر فارسی، در این قاعده پذیرفته و تثبیت شده، تردیدهایی بورزند و با بررسی هایی دقیق تر نشان دهند آنها واقعا چقدر از پیشنهادهای شعری نیما یوشیج را درک و دریافت کرده بودند. اگر بخواهیم بر اساس سنت شعر نیمایی، شاعرانی هم نسل این چهار نفر را به این فهرست بیفزاییم، حتما باید به اسماعیل شاهرودی و نصرت رحمانی نیز اشاره کنیم؛ دو شاعری که نیما بر کتاب های شعرشان مقدمه هم نوشت.

1332-1336 فصل شکست

مدتی پیش از کودتای مرداد سال 1332 علیه دولت محمد مصدق، شاعران نوگرا، به شعر سیاسی نمادگرا گرایش پیدا کردند. خود کودتا اما نفس آنها را به شماره انداخت. کننده این دوره از شعر معاصر فارسی، شعر معروف زمستان مهدی اخوان ثالث است. این شعر، هویت نمای اتفاقی است که سرخوردگی پس از کودتا بر شعر فارسی عارض کرد. ازقضا زمستان در نخستین کتاب شعر نیمایی اخوان به همین نام منتشر شد و پس از آن نیز، شاعر خراسان، علاوه بر کتاب های شعرش، شد مهم ترین مدافع و شارح شعر نیمایی و انقلابی که نیما در شعر به پا کرده بود. این دست از مقالات او در دو کتاب بدعت ها و بدایع نیما و یوشیج و عطا و لقای نیما یوشیج منتشر شده است.

1340- 1350 برآمدن موج نو

دهه40، علاوه بر ادامه فعالیت نیمایی سراها و نوقدمایی ها و اهالی شعر کهن، فصل بروز و ظهور موج نوی شعر فارسی بود. رایج ترین تعیینه موج نو، به درست یا غلط، پرهیز از سیاست و مولفه های برون متنی شعر معرفی می شد. شاعران این جریان پویای شعری، شعر محض را دنبال می کردند. احمدرضا احمدی و محمدرضا اصلانی، نخستین شاعرانی بودند که مهر موج نو

بر پیشانی شان نشست. در نیمه نخست دهه40، استعدادهای درخشانی دنبال این موج راه افتادند. در میانه دهه40، شعر دیگر بر آمد؛ عنوانی که به آثار شاعرانی چون بیژن الهی، محمود شجاعی، هوشنگ آزادی ور، هوشنگ چالنگی، پرویز اسلام پور، فیروز ناجی و بهرام اردبیلی اطلاق می شد. شعر حجم نیز محصول همین زمانه است؛ شعری که یدا... رویایی، منشق از موج نو و شعر دیگر، پیشنهادش داد و برایش بیانیه صادر کرد.

1350 - 1357 شعر ناب شعر سیاست

شاعرانی که متاثر از موج نو، شعر دیگر و شعر حجم در دهه40 بودند، در نیمه نخست دهه50، همان راستا را به نوعی ادامه دادند و منوچهر آتشی در هفته نامه تماشا، شعر آنها را ذیل عنوان شعر ناب توضیح داد و معرفی کرد. رفته رفته و با داغ ترشدن تنور فعالیت های سیاسی گروه های انقلابی مختلف، شعر ناب به حاشیه رفت و شعر سیاسی و شعر چریکی جای آن را گرفت. شاعران در این دوره یا چپگرا بودند یا اسلامگرا اما در نوشتن شعر سیاسی در کنار کنش اجتماعی، همگروه محسوب می شدند.

1358 - 1399 شعر انقلاب، شعر آیینی، شعر دفاع

آنچه امروزه به عنوان شعر انقلاب مطرح است، شعری است که برآیند وقوع انقلاب اسلامی است. به عبارت دیگر، به شعری می گوییم شعر انقلاب، که پس از وقوع آن و با مضامین مرتبط با آن نوشته شده باشد. در این تعریف، شعرهای سیاسی که در سال ها و ماه های منتهی به انقلاب نوشته شده اند، در دسته ای دیگر قرار می گیرند. ما هم اینجا به تعریف غالب پایبندیم و از شاعرانی یاد می کنیم که پس از وقوع انقلاب، درباره آرمان های این رویداد نوشتند و به ستایش قهرمان های ملی و مذهبی این انقلاب پرداختند. از کننده های نسل اول، می توان به سیدعلی موسوی گرمارودی، حمید سبزواری، قیصر امین پور، سیدحسن حسینی، طاهره صفارزاده، مهرداد اوستا، نصرا... مردانی و علی معلم دامغانی نام برد. همین شاعران با همراهی عده ای دیگر، برسازنده شعر موسوم به دفاع مقدس نیز بودند. اگر مبدأ این شعر را آغاز جنگ تحمیلی در سال 1359 بدانیم، گستره نفوذ و ادامه آن را باید تا همین امروز در نظر بگیریم.

با وقوع انقلاب اسلامی، جنبه های گوناگونی از هنر در ایران فرصت بروز و ظهور یافت. یکی از مهم ترین این جوانب هنر آیینی است. از بارزترین صور هنر آیینی، ادبیات آیینی است.گرچه نمی توان شعر آیینی را محدود به بعد از سال 1357 دانست و این شعر از زمان شهادت امام حسین (ع) در شعر عرب متولدشده است اما وقوع انقلاب اسلامی سبب شد عرصه ای فراهم آید تا شاعرانی با رویکرد متمرکز بر معارف اسلامی پا به عرصه هنر بگذارند.

باید دانست این شاعران دسته خاصی از شاعران هستند که تمام ذوق خود را در این سال ها وقف مدح، منقبت و رثای اهل بیت(ع) کرده اند و کم پیش آمده که ببینیم در موضوعات دیگری نیز طبع آزمایی می کنند. شاعرانی چون علی موسوی گرمارودی، غلامرضا سازگار، محمدعلی مجاهدی، سیدرضاموید،علی انسانی و... ازجمله شاعرانی بودند که پس از انقلاب اسلامی در حیطه شعر آیینی به طور متمرکز فعالیت کردند. البته پیش از انقلاب نیز افرادی چون آیت ا... محمدحسین غروی اصفهانی، معروف به آیت ا... کمپانی در این حوزه فعال بودند. علاوه بر این گروه، شاعران دیگری هم نه به طور متمرکز بلکه به صورت جسته گریخته در حوزه شعر آیینی فعالیت هایی داشته اند. این شاعران را در دسته بندی های آنتولوژی بیشتر در حوزه شعر انقلاب دسته بندی می کنیم اما باید دانست آنها نیز در شعر آیینی فعالیت هایی داشته اند و به نوبه خود به بالندگی بیشتر این شعر کمک کرده اند. قیصر امین پور، سیدحسن حسینی، طاهره صفارزاده، احمد عزیزی، ساعد باقری، علیرضا قزوه، عبدالجبار کاکایی و ... از این دسته اند.

امروزه شعر آیینی یکی از جدی ترین حوزه های ادبی است که توجه جوان ها را به خود معطوف کرده است. به خصوص حضور رسانه ای چون هیأت های مذهبی سبب شده تا شاعران تمایل بیشتری برای عرصه اشعارشان در این حوزه داشته باشند.

شعر مدرن فارسی، از ابتدای دهه 70پوست انداخت. شاعرانی که پیش از آن بر راستا نیما یا شاملو یا موج نو گام برمی داشتند، از ایده های گذشته برگذشتند و پرسش هایی چون چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم را مطرح کردند. شعر رضا براهنی در این دهه با عناوینی چون شعر زبان مطرح شد و سپس از جانب جوان ترها ادامه پیدا کرد.

منتقدان و مردم می گفتند مسبب شعرگریزی مردم، شعرهای نخبه گرا و فرمالیست در دهه70 بودند. از این رو، عده ای از شاعران نسل های گذشته و تعدادی از جوانان، ایده هایی ساده تر را برای بازگشت شعر به دل جامعه مطرح کردند و از این رو جریان شعر ساده نویسی شکل گرفت. طول دهه80، محل جولان این دسته از شاعران بود که بین شان شمس لنگرودی و گروس عبدالملکیان پرطرفدارتر بودند. در کنار این جریان، جریان های مخالفی هم بروز کردند که ساده سازی شعر را مخرب می دانستند.

در دهه90 شعر فارسی، جریان تعیین و تعیینی بروز نکرد، ولی درگذشت شاعر مهجوری چون بیژن الهی در سال 1389 باعث شد توجه ها به او و شعرش که در دهه40 با عنوان شعر دیگر شکل گرفته بود، فزونی بگیرد. در دهه90، جوان ترها سراغ از پیشنهادهای شعری او و رفقای هم حلقه اش در شعر دیگر دریافتد.

این 30 نفر

بدیهی است که این فهرست، مطلقا نمی تواند ادعای جامعیت بکند و بگوید همه بضاعت شعر معاصر فارسی در قرن اخیر را مد نظر قرار داده است؛ نخست این که برگزیدن 30 نفر با هر متر و معکمک از بین صدها شاعر در صدسال اخیر، بسیار سخت می نماید و سپس این که برای چنین برگزیدنی، معیارهای یکدست و یکسانی را نیز نمی توان ملاک قرار داد. با این حال، ما در این انتخاب، بیشتر بر سبیلِ اهمیت شاعران بر اساس گستره نفوذ و تاثیرشان گام برداشته ایم. بی تردید به جای چند نفر از شاعرانی که در این فهرست از آنها سخن گفته ایم، از شاعرانی دیگر می توانستیم یاد کنیم و درباره شان بنویسیم اما در نهایت، کفه ترازو را بر میزان اهمیت و تاثیر و نه لزوما کیفیت آثار قرار دادیم. شعر معاصر فارسی، با تلاش همه شاعران راستین قوام گرفته است که جای بسکمک شان اینجا خالی است. بدیهی است که این فهرست، مطلقا نمی تواند ادعای جامعیت بکند و بگوید همه بضاعت شعر معاصر فارسی در قرن اخیر را مد نظر قرار داده است؛ نخست این که برگزیدن 30 نفر با هر متر و معکمک از بین صدها شاعر در صدسال اخیر، بسیار سخت می نماید و سپس این که برای چنین برگزیدنی، معیارهای یکدست و یکسانی را نیز نمی توان ملاک قرار داد. با این حال، ما در این انتخاب، بیشتر بر سبیلِ اهمیت شاعران بر اساس گستره نفوذ و تاثیرشان گام برداشته ایم. بی تردید به جای چند نفر از شاعرانی که در این فهرست از آنها سخن گفته ایم، از شاعرانی دیگثسر می توانستیم یاد کنیم و درباره شان بنویسیم اما در نهایت، کفه ترازو را بر میزان اهمیت و تاثیر و نه لزوما کیفیت آثار قرار دادیم. شعر معاصر فارسی، با تلاش همه شاعران راستین قوام گرفته است که جای بسکمک شان اینجا خالی است.

میرزاده عشقی

شاعری ستیزه گر که نماد گره زدن مضامین اجتماعی با شعر فارسی بود. میرزاده با سرودن شعرهایی با دغدغه های روز، زبان مردم زمانه خود بود. او بود که نخستین بار افسانه نیما را در روزنامه اش چاپ کرد.

پروین اعتصامی

او در کنار فروغ فرخزاد نماد شعر زنان در قرن اخیر است. هرقدر که فروغ را نماد شعر نو می دانیم، پروین شاعر سنت هاست. در شعر او بهره مندی از عناصر زبان و کشف مضامین بدیع در طبیعت و اشیا فراوان است.

محمدتقی بهار

هرچقدر نیما دغدغه نوگرایی داشت، بهار را بایست کننده سنت گرایی در شعر فارسی معاصر دانست. بهار با پافشاری بر قوالب و ساخت های کهن شعر فارسی، نشان داد که یک عمر می توان سخن از زلف یار گفت.

محمد فرخی یزدی

فرخی یزدی را نیز بایست در حیطه شاعران مردم دسته بندی کرد؛ شاعری که به علت روحیه روزنامه نگاری اش، دغدغه های اجتماعی در شعرش پررنگ تر از هر مساله دیگر بود تا آنجا که در زندان قصر به دستور رضاخان کشته شد.

نیما یوشیج

پدر شعر نوی فارسی با خلق شعر نیمایی، شاید مهم ترین اتفاق شعر قرن اخیر باشد. نیما راهی را روی شعر فارسی گشود که تمامی جریان های شعری پس از او متاثر از آن بود.

فروغ فرخزاد

فروغ با چهارپاره آغاز کرد اما به تدریج به شعر نو روی آورد. انتشار مجموعه شعر تولدی دیگر توسط او سبب شد که شعر او توسط علاقه مندان ادبیات ستایش شود. او را باید نماد شعر زنان در قرن اخیر دانست.

احمد شاملو

رهاورد اصلی احمد شاملو در عصر حاضر شعر سپید بود. گونه ای از شعر نو که هنوز هم بهترین نمونه هایش از آن خود شاملوست. شاملو را همچنین باید از پیشگامان دکلمه شعر در ایران دانست.

مهدی اخوان ثالث

بلوغ شعر نو نیمایی کار اخوان ثالث بود. راهی را که نیما یوشیج آغاز کرد، اخوان ثالث با سرایش شعرهای نیمایی هموار کرد. اخوان در حقیقت قابلیت های شعر نیمایی را بر همگان آشکار کرد.

سهراب سپهری

حضور سهراب در شعر نیمایی، سبب شد مخاطبان با عینیت شعر نیمایی و حرکت از ظواهر به معانی بهتر و بیشتر آشنا شوند. برخورداری سهراب از هنر نقاشی در پروردن این نگاه در شعر او بسیار تأثیرگذار بود.

سیاوش کسرایی

کسرایی ازجمله شاعران توده ای بود که در کنار افرادی چون هوشنگ ابتهاج و احمد شاملو، توان خود را در جوانی معطوف به انعکاس عقاید سیاسی در شعر کردند. کسرایی بیش از دیگران بر این عقیده پایدار ماند.

نصرت رحمانی

نصرت رحمانی در حیطه شعر نیمایی بسیار به سنت نیما پایبند بود. او تا خاتمه کار شاعری اش از هیچ پیشنهاد نوگرایانه دیگری استقبال نکرد و از این منظر او را باید از راستین ترین پیروان نیما نام نهاد.

محمدحسین بهجت تبریزی

شهریار را باید نماد طبع روان در شعر معاصر دانست. شاعری که در قوالب کلاسیک در بسکمک از موضوعات و دغدغه های شخصی، اجتماعی،ملی و انسانی طبع آزمایی کرده و در موارد بسکمک از عهده اش برآمده است.

فریدون توللی

او را باید نماد شعر نوی تغزلی دانست. او تمایلات سنت گرایان را نمی پسندید و تحرکات متجددانه نیما و طرفدارانش را صحیح می دانست. راه پیشنهادی او آمیختن معانی تازه در قالب الفاظ جدید البته در قوالب کهن بود.

منوچهر آتشی

آتشی، راه نیما را در حیطه شعر نوی حماسی بعد از او به خوبی ادامه داد. وقایعی چون کودتای 28مرداد، جنبه اعتراضی و حماسی شعر نو را تقویت می کرد و شاعرانی چون آتشی و اسماعیل شاهرودی در این حیطه طبع آزمایی کردند.

نادر نادرپور

سرایش چهارپاره هایی در حیطه شعر غنایی و بابیانی تغزلی با بهره گیری از المان های روز ازجمله برجسته ترین ویژگی های شعر نادرپور است. نادرپور در کنار تعدادی از روشنفکران در تأسیس کانون نویسندگان ایران نقش داشت.

محمدرضا شفیعی کدکنی

اهمیت شفیعی کدکنی در دو مقوله مهم است: نخست در ارتقای شعر نیمایی و تزریق نگاه تازه در مضمون و فرم به این قالب و دوم در پژوهش های ادبی و نگارش مبانی شعر فارسی برای علاقه مندان آن.

حسین منزوی

سلطان غزل معاصر لقبی است که طرفداران منزوی به او نسبت می دهند.شاعری که در دوره رواج شعر نو، نشان داد کماکان غزل عاشقانه می تواند حرف های تازه ای برای گفتن داشته باشد.

هوشنگ ابتهاج

شاعری که با غزل هایی حافظ گونه می شناسیم. ابتهاج چه در غزل و چه در شعر نو، با ذهن و زبان حافظ به بیان عقاید و افکار خود پرداخت و تا امروز نیز یکی از پاکیزه ترین نمونه های شعر غنایی در سبک عراقی است.

سیمین بهبهانی

نیمای غزل لقبی بود که یوسفعلی میرشکاک به بهبهانی نسبت داد. بهبهانی با سرایش اشعاری کلاسیک در وزن های کمتر شنیده شده و گاه ابداعی خود، نشان داد که در دوره شعر نو، کماکان می توان کلاسیک بود.

علی معلم دامغانی

معلم را باید احیاگر مثنوی در شعر معاصر دانست. او توانست با سرایش مثنوی هایی با زبان سخت و محکم و با مضامین بدیع، نام خود را در شعر معاصر تثبیت کند.

قیصر امین پور

یکی از اضلاع مثلث شعر انقلاب بود. قیصر توانست از تجربیات گذشتگانش در زمینه شعر کلاسیک و نو به درستی استفاده کند و این تجربیات را در خدمت شعر انقلاب بگیرد.

سیدحسن حسینی

یکی دیگر از وزنه های مهم شعر انقلاب بود. حسینی با روحیه ستیهنده ای که داشت در برخی قوالب نظیر مثنوی یا سپید، توانست وجهی دیگر از شعر انقلاب - نسبت به قیصر - را به نمایش بگذارد.

سیدعلی موسوی گرمارودی

بعد از انقلاب اسلامی و با رونق دریافت شعر انقلاب و شعر آیینی، از پیشگامان این گونه های شعری بود و توانست با نگاهی تازه و با برخورداری از تجربه های شعر نو، به طبع آزمایی در حیطه های اعتقادی خود بپردازد.

بیژن الهی

بزرگِ شاعران گونه ای خاص از شعر نو به نام شعر دیگر. گرچه این گونه شعری هیچ گاه نتوانست خود را تثبیت کند اما بیژن الهی رد پای خود را در شعر فارسی قرن اخیر به خوبی به جا گذاشته است.

فریدون مشیری

شاعری که تغزل را در حیطه شعر کلاسیک و نیمایی به طور جدی دنبال کرد و همین مساله سبب شد تا امروز قشر جوان از علاقه مندان اشعارش به حساب آیند. البته بین شعر او و شاعرانی چون اخوان و نیما فرسنگ ها فاصله است.

هوشنگ ایرانی

هوشنگ ایرانی را بایست در کنار تندرکیا و محمد مقدم از جمله نوگرایانی دانست که در تلاش بودند راه تازه ای در شعر معاصر فارسی بگشایند اما در نهایت این نیما بود که توانست آن گونه که باید این تجددخواهی را به ثمر بنشاند.

یدالله رویایی

اهمیت رویایی در نگاهی بود که به شعر و جنبش های ادبی داشت. او را باید پرتلاش ترین شاعر قرن اخیر در حوزه خلق و ثبت جنبش های ادبی و تئوریزه کردن شعر دانست. محصول این تلاش ها در جریانی به نام شعر حجم قابل مشاهده است.

طاهره صفارزاده

با وقوع انقلاب، دگردیسی آشکاری در تفکر و هنر صفارزاده پدید آمد. فضای شعری او پس از انقلاب کاملا تغییر کرد تا جایی که سال 2005 از سوی انجمن نویسندگان در مصر، به عنوان فزونین زن مسلمان انتخاب شد.

رضا براهنی

از سردمداران نقد ادبی مدرن در شعر فارسی بود. یادداشت های توفنده و توفانی براهنی را در مجلات در بازه 10ساله 1345 تا 1355 هرگز از یاد اهالی ادبیات نخواهدرفت. براهنی مبدع کارهای فرمی و ساختاری در شعر سپید نیز بود.

احمدرضا احمدی

احمدرضا احمدی تتمه شاعران بزرگی است که نسل طلایی شعر معاصر را می سازند. سرآغاز گونه شعری موج نو با او و محمدرضا اصلانی بود. او تا امروز به سنت سهل و ممنتع سرایی در حیطه شعر سپید پایبند مانده است.

منبع: صابر محمدی و پیمان طالبی - گروه ادبیات و هنر / روزنامه خبرنگاران