6 قدم تا پرورش هوش هیجانی - مجله سفر به کانادا

هوش هیجانی چیست؟

آیا شما هم در زندگی شخصی و یا زندگی حرفه ای با کسانی روبرو شده اید که روابط اجتماعی فوق العاده ای دارند؟ شاید شما هم دقت نموده باشید که چنین انسان هایی، همواره کوشش می نمایند تا هیچ موقع رفتارشان موجب رنجش کسی نگردد. این افراد می توانند به خوبی احساساتشان را تحت کنترل خود داشته باشند و از پرخاشگری به دورند. بر خلاف دیگران، انسان هایی با روابط اجتماعی قوی در زمان روبروه با مسائل از کوره در نمی فرایند، در کمال آرامش به دنبال راه چاره مناسب برای مشکل خود می گردند و در نهایت، به خوبی از پس مسائلشان برمی آیند. نکته مهم این است که چنین اشخاصی فارغ از این که توانایی های بسیار زیادی دارند، همواره خود را مورد ارزیابی قرار داده، انتقادها را با جان و دل می پذیرند و از آن ها در مواقع مناسب برای پیشرفتشان بهره می گیرند.

همه این ویژگی ها به مفهومی ختم می­گردد که دو روان­شناس مشهور به نام­ های جان مایر و پیتر سالووی در دهه1990، آن را هوش هیجانی نام­ گذاری کردند.

مطالب مرتبط: اهمیت هوش هیجانی و ویژگی های افراد با هوش هیجانی بالا

مولفه های اصلی هوش هیجانی

دنیل گلمن، روان­شناس مشهور آمریکایی، 5 مولفه اصلی هوش هیجانی را بیان می­ کند.

• خودآگاهی (Self-Awareness)
• خودمدیریتی(Self-Regulation)
• خودانگیزشی (Self-Motivation)
• دیگرآگاهی (Empathy)
• مهارت های اجتماعی (Social-Skills)

حتما بخوانید: آزمون هوش هیجانی تشخیص حالات چهره + مولفه های هوش هیجانی

پرورش هوش هیجانی

همان ­قدر که وجود هوش هیجانی بالا نقش بسیار پر­رنگی در موفقیت افراد چه در زندگی فردی و چه در زندگی اجتماعیشان دارد، کمبود آن نیز آفات بسیار زیادی را در پی خواهد داشت. ویژگی هایی مانند کینه ­ توزی، اضطراب و نیز عدم موفقیت در برقراری ارتباط با دیگران نشانه­ هایی از وجود هوش هیجانی پایین در اشخاص گوناگون است.

همان گونه که مشاهده کردید، هوش هیجانی بالا به موفقیت افراد در زندگی شخصی و کاریشان یاری شایانی می نماید به طوری که بسیاری از روانشناسان آن را عامل اصلی موفقیت می دانند. با این اوصاف، متأسفانه افراد زیادی هستند که از کمبود هوش هیجانی و آفات آن رنج می برند. این ویژگی، چنین افرادی را در باتلاقی عمیق می اندازد که می تواند تمام مراحل زندگیشان را تحت تأثیر خود قرار دهد.

اگر شما نیز از چنین ویژگی هایی رنج می ­برید و می­ خواهید آن ها را تغییر دهید، به هیچ­ وجه نگران نباشید. خبر خوب این است که هوش هیجانی تا حد بسیار زیادی اکتسابی است واگر اراده کنید و ممارست داشته باشید به راحتی می توانید آن را به دست آورید.

اکنون نوبت پاسخ به این سوال است: چگونه هوش هیجانی خود را بهبود بخشیم؟ اینک به 6 روش اثرگذار در پرورش هوش هیجانی اشاره خواهیم کرد

1. قضاوت

به روشی که برای تعاملتان با افراد انتخاب نموده اید فکر کنید و این سوالات را پاسخ دهید. آیا شما از آن دسته افرادی هستید که ندانسته کسی را قضاوت می کنید؟ آیا فکر می کنید رفتارتان کلیشه ای است؟ سعی کنید رفتارتان با دیگران زیر ذره بین قرار دهید. موقعیت های مختلف را آنالیز کنید. سعی کنید پیش از قضاوت راجب کسی، به طور کامل از موضوع مرتبط آگاه شوید و خودتان را در صندلی آن شخص قرار دهید. آیا اکنون نیز همان قضاوت قبلی را درباره آن شخص دارید؟

مطالب مشابه: راه چاره تعامل با مرد کم حرف!

2. فروتنی

با دقت فکر کنید. آیا شما همواره به دنبال این هستید که تعریف و تمجید دیگران را درباره خودتان بشنوید؟ آیا شما تواضع و فروتنی را می پسندید یا تعریف و تمجید دیگران را؟ این را باید بدانید که کسانی با هوش هیجانی بالا، همواره تواضع را ترجیح می دهند چرا که تواضع برای این اشخاص و البته برای بیشتر مردم بسیار جذاب است. هوش هیجانی بالا در اشخاص باعث می گردد به جای آن که منتظر دیگران بمانند، پله ترقی برای پیشرفت اطرافیانشان باشند. هرگز تصور نکنید تواضع نشانه خجالتی بودن و یا نشانه عدم اعتماد به نفس بالاست. کاملا برعکس، آن ها به تمجید دیگران احساس احتیاج نمی نمایند و تواضعشان را نشانه اعتماد به نفس کافی را درمورد خودشان و کارهایشان می دانند.

3. خود ارزیابی

نقاط ضعف و قوت خودتان را ارزیابی کنید. شما بدون شک انسان بی نقص و کاملی نیستید. این موضوع را بپذیرید و کوشش کنید نقاط ضعفتان را به نقاط قوت تبدیل کنید. شجاع باشید و صادقانه خودتان را آزمایش کنید. این شجاعت تغییرات ملموسی را در زندگیتان به وجود خواهد آورد.

4. تسلط بر اعصاب

آیا شما تحت فشار عصبی، مضطرب می شوید؟ آیا اگر اتفاقی بر خلاف میلتان بیفتد سریعا عصبانی و ناراحت می شوید؟ یکی از مهم ترین تمرین ها برای افزایش هوش هیجانی، تمرین تسلط بر اعصاب در مواقع بحرانی است.

5. مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیر باشید و عواقب رفتارهایتان را بر عهده بگیرید. اگر باعث رنجش کسی شده اید صمیمانه از او عذرخواهی کنید. به خاطر داشته باشید افراد در چنین مواقعی به بخشش و فراموشی تمایل بسیار زیادتری دارند اما اگر شما هم صادقانه کوشش کنید اشتباهتان را جبران نمایید.

6. دوراندیشی پیش از اقدام

قبل از انجام هر عملی، به تأثیرات احتمالی آن بر روی دیگران فکر کنید. عمل شما چقدر می تواند دیگران را تحت تأثیر منفی قرار دهد؟ آیا حاضرید خودتان را جای آنها تصور کنید و تبعات کار خود را بپذیرید؟ اگر واقعا چاره ای جز به انتها رساندن آن کار ندارید، حداقل می توانید به این فکر کنید که چگونه از رنجش دیگران بکاهید.

این خود ارزیابی ها راه های بسیار سازنده ای هستند که می توانید از آن ها به منظور بهبود هوش هیجانی خود بهره بگیرید.

برگرفته از: mindtools

ضمن تشکر از شما در صورت داشتن تجربه ای در موضوع هوش هیجانی، آن را با دیگر مخاطبین خبرنگاران در میان بگذارید.

گروه روانشناسی خبرنگاران