مکانیسم تقلید صدای طوطی ها: چگونه طوطی ها صداها را بازتولید می نمایند؟
به گزارش مجله سفر به کانادا، طوطی ها (Parrots) به علت توانایی فوق العاده شان در تقلید صداها، به ویژه صدای انسان، در میان پرندگان شناخته شده اند. این قابلیت خاص به ساختار ویژه اندام فراوری صدای آن ها به نام سرنگس (Syrinx)، هوش بالا و نیازهای اجتماعی و ارتباطی آن ها برمی شود. با وجود اینکه بسیاری از گونه های طوطی در زیستگاه های طبیعی خود به فراوری صداهای خاص برای برقراری ارتباط با دیگران می پردازند، این پرندگان در محیط های انسانی نیز قادرند صداهای جدیدی را یاد بگیرند و با دقت فوق العاده ای آن ها را بازفراوری نمایند. در اینجا به آنالیز دقیق مکانیسم های فیزیولوژیکی، شناختی و روان شناختی تقلید صدا در طوطی ها می پردازیم.
مکانیسم فیزیولوژیکی: سرنگس و توانایی فراوری صداهای متنوع
یکی از دلایل اصلی توانایی تقلید صدا در طوطی ها، ساختار ویژه سرنگس آن ها است. سرنگس در انتهای نای پرندگان قرار گرفته است و به عنوان اندام اصلی فراوری صدا در آنان عمل می نماید. در مقایسه با حنجره انسان که شامل تارهای صوتی است، سرنگس طوطی ها ساختاری بسیار پیچیده و دقیق دارد. این اندام دارای دو مجرای جداگانه است که هر کدام می تواند صداهایی با فرکانس و ابعاد و زوایا متفاوت ایجاد کند. طوطی ها می توانند با کنترل مستقل این دو مجرا، صداهای پیچیده و هماهنگی را فراوری نمایند و حتی دو صدا را به طور هم زمان بسازند.
سرنگس طوطی ها شامل مجموعه ای از عضلات بسیار دقیق و حساس است که با تغییر فشار هوا و شکل دهی مجراها، صداهایی با فرکانس های مختلف و حتی ابعاد و زوایا مشابه با صدای انسان ایجاد می نمایند. به همین علت، طوطی ها قادرند صداهایی مانند صدای خنده، صدای انسان، و حتی صداهای محیطی همانند زنگ تلفن را تقلید نمایند. این قابلیت به ویژه در گونه های طوطی خاکستری آفریقایی (African Grey Parrot) و طوطی آمازون (Amazon Parrot) بسیار مشهود است.
نقش هوش و حافظه در یادگیری و تقلید صداها
علاوه بر مکانیسم های فیزیولوژیکی، هوش و حافظه طوطی ها نقش کلیدی در توانایی تقلید صدا دارند. این پرندگان از جمله باهوش ترین حیوانات هستند و می توانند صداهایی که می شنوند را در حافظه خود ذخیره نمایند و به مرور زمان آن ها را بازفراوری نمایند. برخلاف بسیاری از حیوانات دیگر که صداها را به صورت غریزی یاد می گیرند، طوطی ها از قابلیت یادگیری برخوردارند و می توانند صداهایی تازه و حتی صداهای پیچیده را با تکرار و تمرین یاد بگیرند. مطالعات نشان داده اند که طوطی ها قادرند به طور آگاهانه صداهای تازهی را انتخاب نمایند و آن ها را تمرین نمایند تا به خوبی تقلید نمایند.
بعلاوه، طوطی ها به علت توانایی پردازش صدای بالا، قادرند به صدای صاحب خود دقت نموده و تقلید دقیقی از آن ارائه دهند. به عنوان مثال، الکس (Alex)، طوطی خاکستری آفریقایی که به وسیله محقق رفتارشناسی حیوانات ایرنه پپر برگ (Irene Pepperberg) آموزش دیده بود، توانست صداها و واژگان بسیاری را بیاموزد و حتی از واژگان در موقعیت های مناسب استفاده کند. این توانایی شناختی نشان دهنده سطح بالای هوش و توانایی طوطی ها برای ارتباط با انسان ها است.
نقش ارتباطات اجتماعی در تقلید صدا
طوطی ها در زیستگاه های طبیعی خود به زندگی گروهی عادت دارند و برای برقراری ارتباط با دیگر طوطی ها از صداهای متنوعی استفاده می نمایند. این پرندگان به طور غریزی احتیاج به تعاملات اجتماعی دارند و این احتیاج باعث می شود که در محیط انسانی نیز به تقلید از صداهای محیط خود بپردازند. طوطی ها از تقلید صداها برای جلب توجه و برقراری ارتباط با انسان ها استفاده می نمایند، به ویژه اگر احساس نمایند که با این کار به آنان توجه می شود یا می توانند احتیاجهای خود را بیان نمایند.
طوطی ها در طبیعت صداهای منحصر به فردی را یاد می گیرند که برای شناسایی و برقراری ارتباط با دیگر اعضای گروه به کار می روند. وقتی این پرندگان در محیط خانگی قرار می گیرند، به طور غریزی تمایل دارند که از صداهایی که می شنوند برای برقراری ارتباط و جلب توجه صاحب خود استفاده نمایند. این مکانیسم در حقیقت نوعی پاسخ اجتماعی است که به آن ها یاری می نماید تا با محیط خود هماهنگ شوند و احساس تعلق نمایند.
سایر پرندگان مقلد: مرغ مینا و لیاربرد
هرچند طوطی ها به عنوان مشهورترین پرندگان مقلد شناخته می شوند، مرغ مینا (Common Myna) و لیاربرد (Lyrebird) نیز توانایی های چشمگیری در تقلید صداها دارند. هر کدام از این پرندگان، ویژگی ها و قابلیت های منحصر به فردی دارند که باعث شده اند در دنیای پرندگان به عنوان مقلدان برجسته صدا شناخته شوند:
- مرغ مینا (Myna): مرغ مینا به ویژه مینا هندی (Indian Myna) یکی از برترین پرندگان مقلد صدای انسان است و می تواند صداها را با دقت زیادی تقلید کند. میناها به علت داشتن هوش بالا و سرنگس مشابه با طوطی ها، قادرند کلمات و حتی جملات را به خوبی بازفراوری نمایند. میناها بعلاوه با صدای انسان به خوبی هماهنگ می شوند و توانایی زیادی در تقلید دارند. این ویژگی ها باعث شده که مینا به عنوان یکی از برترین پرندگان خانگی مقلد صدا شناخته شود.
- لیاربرد (Lyrebird): لیاربرد بومی استرالیا، توانایی شگفت انگیزی در تقلید صداهای طبیعی و حتی صداهای مصنوعی دارد. این پرنده می تواند صداهایی مانند صدای دوربین، اره برقی و سایر صداهای محیطی را با دقت بسیار بالا تقلید کند. لیاربردها از این توانایی برای جذب جفت و اعلام حضور خود در محیط استفاده می نمایند. توانایی لیاربرد در تقلید صدا، بیش از هر پرنده دیگری متنوع و وسیع است و آن را به یکی از مقلدان منحصر به فرد در دنیای حیوانات تبدیل نموده است.
برترین گونه های طوطی برای یادگیری و تقلید صدای انسان
در میان گونه های مختلف طوطی، بعضی از آن ها توانایی بیشتری برای یادگیری و تقلید صدای انسان دارند. این گونه ها معمولاً باهوش تر بوده و تعاملات اجتماعی بیشتری با انسان دارند. بعضی از برترین طوطی ها برای تقلید صدا عبارتند از:
- طوطی خاکستری آفریقایی (African Grey Parrot): طوطی خاکستری آفریقایی به ویژه گونه کنگو (Congo African Grey) به عنوان یکی از باهوش ترین طوطی ها شناخته می شود و توانایی بالایی در تقلید کلمات و حتی جملات بلند دارد. این طوطی ها بعلاوه قادر به یادگیری مفاهیم و استفاده از کلمات در موقعیت های مناسب هستند.
- طوطی آمازون (Amazon Parrot): طوطی های آمازون، به ویژه گونه زردسر (Yellow-headed Amazon)، به علت مهارت زیاد در تقلید صداها، از جمله صداهای انسان، و بعلاوه توانایی اجرای اصوات موسیقی، بسیار محبوب هستند. این طوطی ها توانایی یادگیری صدای آهنگ ها و جملات بلند را دارند.
- طوطی کاکادو (Cockatoo): کاکادوها نیز از جمله پرندگانی هستند که قابلیت یادگیری و تقلید صدای انسان و صداهای محیطی را دارند. این طوطی ها، به ویژه گونه کاکادوی چتری (Umbrella Cockatoo)، با هوش بالای خود قادرند کلمات را یاد بگیرند و تقلید نمایند.
تفاوت مکانیسم تقلید صدا در پرندگان مختلف
بعضی از پرندگان مانند لیاربرد بیشتر در تقلید صداهای طبیعی و محیطی مهارت دارند، در حالی که طوطی ها و مرغ مینا در تقلید کلمات انسانی بهتر عمل می نمایند. این تفاوت ها به ساختار سرنگس، توانایی شنیداری و احتیاجهای اجتماعی آن ها برمی شود. در حالی که لیاربردها از تقلید صدا برای جذب جفت و معین قلمرو استفاده می نمایند، طوطی ها و مرغ مینا از این توانایی برای برقراری ارتباط و جلب توجه استفاده می نمایند.
به عنوان مثال، لیاربرد قادر است صداهای بسیار پیچیده ای مانند صدای دوربین و حتی اره برقی را تقلید کند، اما توانایی یادگیری و استفاده از کلمات انسانی را ندارد. از سوی دیگر، طوطی ها و مرغ مینا می توانند صدای انسان را تقلید نمایند و حتی بعضی از جملات را با معنای خاص بیان نمایند. این تفاوت ها نشان دهنده تنوع و پیچیدگی مکانیسم های تقلید صدا در پرندگان مختلف است.
جمع بندی: دلایل تقلید صدای طوطی ها و نقش آن در تعاملات
توانایی تقلید صدا در طوطی ها و بعضی دیگر از پرندگان به علت ساختار سرنگس، هوش بالا و احتیاجهای اجتماعی آن ها است. این پرندگان از تقلید صدا برای برقراری ارتباط، جلب توجه و حتی بیان احساسات استفاده می نمایند. طوطی ها به علت زندگی گروهی و احتیاج به برقراری ارتباط با دیگران، تمایل دارند صداهای محیط خود را تقلید نمایند و از این طریق با دیگران تعامل برقرار نمایند. این توانایی های متمایز، تقلید صدا را به بخشی اساسی از زندگی اجتماعی و ارتباطات پرندگان تبدیل نموده و نشان دهنده سازگاری بالای آن ها با محیط و احتیاجهای اجتماعی شان است.
منبع: یک پزشک