جشن نوروزبل ، جشن تحویل سال نو دیلمی - مجله سفر به کانادا

آشنایی با جشن نوروزبل

نوروزبل است، خورشید در حال غروب است و زمان روشن کردن آتش فرا رسیده. مردم هیزم بسیاری جمع نموده اند تا آتشی بزرگ بر بلندای تپه یا منطقه ای وسیع برپا نمایند، همه آمده اند، تمام اهالی با لباس هایی زیبا و آراسته، هیزمی شعله ور به زیر چوب ها گرفته می گردد، دود سیاه جایش را به شعله های زرد و سرخ می دهد و مراسم جشن شروع گردد. 10 مرد با لباسی سنتی، با کلاه و شولای گالشی از میان جمعیت گذشته و خودشان را به دور آتش بزرگی که برپا شده می رسانند، نوازنده های محلی هم آواز خوانده و موسیقی محلی را با شوری بی نظیر می نوازند.

همه راضی اند و با صدای بلند می خوانند :

گروم گروم گروم بل (با صدای پرهیبت سوختن هیزم و برکشیدن شعله)

نوروز ما و نوروز بل (نوروز ماه و شعله آتش نوروزی)

نو سال ببی، سال سو (سال تازه باشد و سال روشنائی)

نو بدی خؤنه واشو (تازه باشد و تازه گردد و خانه آباد و با برکت)

و بعد از انتها آواز، موسیقی و پایکوبی، اهالی خودشان را به همدیگر رسانده و در حال روبوسی می گویند : نوروزبل مبارک ببی ، نو سال ببی سال سو که معنایش می گردد تبریک سال نو. حتی گفته شده در گذشته، مردم لباس های کهنه ای که نمی خواستند در سال بعد از آن استفاده نمایند را در آتش می سوزانند و در کنار شعله هایش که در گذشته آن را جزو مقدسات می دانستند، خدا را تسبیح گفته و از او برای سال نو، طلب خیر و نیکی، سلامتی و برکت می کردند، حتی معتقد بودند که روشن کردن آتش در نوروزبل باعث میشده تا در زمستان سرمای هوا و بارش برف کمتر گردد.

آیین جشن نوروزبل

در جشن نوروزبل اما روایت دیگری هم هست که فلسفه آیین نوروزبل را آئین خراجی می داند، به این معنا که کشاورزان گندم های خود را درو می کردند، گل گاوزبان و فندق های باغ را برای فروش به بازار می بردند و از گاو و گوسفندها، شیر، ماست و .. را می گرفتند و درنهایت هم با عایدی بدست آمده خراج و مالیات خود را به ارباب پرداخت می کردند. شاید هم به همین دلیل است که ریشه تقویم دیلمی و این نوع از گاهشمار را رخدادی مردمی میدانند برای راحتی مردم کشاورز، دام دار و صنعت گر در پرداخت مالیات سالانه. درنهایت اما میرسیم به اطلاعاتی جالب از گاهشمار دیلمی که گفته شده بین مردم دیلمان، گیلک زبان کوهستان های گیلان و غرب مازنداران،(شهسوار و رامسر) رایج بوده و بر اساس محاسبات نجومی آن را کهن ترین سال شمار ایرانی می دانند. سال دیلمی دوازده ماه و سی روز دارد به اضافه 5 روز اضافه که نام پنجیک را بر آن گذاشته بودند و به انتها ماه هشتم اضافه می کردند و هر چهار سال یکبار یک روز به عنوان کبیسه به نام ویشک بر پنج روز پنجیک اضافه میشد. ماه های دیلمی به ترتیب نوروز ما، کورچ ما، اریه ما، تیرما، موردال ما، شریرما، امیرما، آول ما، سیا ما، دیا ما، ورفنه ما، اسفندارما نام داشته و پسوند ما نیز به معنای ماه بوده. آن طور که گفته شده جشن نوروزبل قبل از اسلام در استان گیلان برپا می شده و در استان مازندران نیز با 12 روز تاخیر و با نام سال طبری جشن گرفته میشد. اگر هم علاقه مند به تبدیل سال دیلمی به هجری شمسی باشید راه ساده ای وجود دارد که در آن باید سال هجری شمسی را به اضافه عدد 195 کرد تا سال دیلمی بدست بیاید.

سال جاری نیز جسن نوروزبل در تاریخ 16 مرداد 1395 و در ساعت 17، در نشانی : گیلان، لنگرود، شهر کومله و پارک نگین سبز برگزار می گردد. برای اطلاعات بیشتر هم می توانید به اینجا مراجعه کنید.